Paraben vücuda ciddi zararları bulunan kimyasallardan biridir. Paraben günümüzde kozmetik sektöründe, şampuan, parfüm ve sayısız üründe kullanılmaktadır. Paraben ayrıca raf ömrünü uzattığı için gıda maddelerinde sıklıkla kullanılmaktadır. Uzmanların sıklıkla kesinlikle kullanılmaması yönününde uyardığı paraben nedir, paraben zararları nelerdir, paraben ne demek ve paraben free hakkında bilgi vermeye çalışacağım.
Paraben aslında koruyucu madde demek daha doğru olacaktır. Her 10 ürünün 9 tanesinde paraben bulunur ve paraben bu ürünlerin raf ömrünü uzatır. Düşük maliyette olması marketlerde yada kozmetik mağazalarında uzun süre bekleyen ürünlerin bozulmadan aylarca beklemesini sağlar. Organik ürünlerin bittiği doğal ürünlerin kalmadığı günümüzde ürünlere paraben eklenerek satılmaktadır. Tarım ve Sağlık Bakanlığının kesinlikle ciddi zararları olduğunu uyardığı paraben hakkında bilmedikleriniz yazımızın devamında.
Paraben nedir?
İlk olarak 70’li yıllarda hayatımıza giren paraben; gıda,ilaç ve kozmetik alanında, ürünlerin raf ömrünü uzatmak için kullanılmaya başlanmıştır. Gıda ve kozmetik ürünlerin raf ömrünün uzaması demek; sanayileşen, tüketim toplumunda, üretimin artmasıyla, firmaların daha fazla kazanç sağlayabilmesi, üretimin seri yapılıp, ucuza getirilmesi, ürünlerin son tanesine kadar satılabilmesi için, ürünleri bakteri, mantar ve küf gibi maddelerin oluşmasını engellemek üzere kullanılan paraben, en ucuz kaçış yoludur.
Birçok formda ve isimde piyasada bulunur. Bunlardan başlıcaları, methylparaben (E218), ethylparaben (E214), butylparaben, propylparaben(E216)dir. Ayrıca sonunda paraben olan tüm bileşiklerin görevi aynıdır. Paketler veya ambalajlar üzerinde E ve sayı ile belirtilen simgeler, paraben türünün kısaltmasıdır. Uzun uzun isimleri yazmayabilir. Ürün çeşidine göre kullanılacak paraben formu ve miktarı da değişir. Ürün başına kullanım miktarı kısıtlamaları bulunsa da gün içinde sürülen veya yiyip- içilenlerle vücuda giren paraben oldukça fazla olabilir.
Paraben İçermeyen Ürünler
%85 yüzdeyle en çok kişisel bakım ürününde kullanılan paraben; en çok, deodorant, vücut losyonu, traş köpüğü ve losyonları, şampuan, saç bakım ürünleri, oje, diş macunu, güneş kremleri, yüz bakım ürünleri, tüm makyaj ürünleri ve hatta bebek ürünlerinde bile bulunabilmektedir. Durulanan şampuan, vücut jelleri gibi ürünlerinde kalıcı olmadığı inancı yaygın olsa da, banyoda sıcaklığın etkisiyle açılan gözeneklerden kolaylıkla derinin alt katmanlarına inebilmektedir. Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri dışında ilaç sektöründe, çeşitli krem ve merhemlerde, vajinal ve hemoroid ilaçları, kulak, burun ve göz damlalarında da bulunur. Paraben içeren market ürünleri ise; reçel, kutu meyve suları, ketçap, mayonez, hardal, dondurularak hazırlanmış yiyecekler, ambalajlı salata soslarıdır.
Sentetik yani laboratuar ortamında üretilen parabenlerin, kötü şöhretini iyiye çevirmek için bal, yabanmersini ve mango da olduğu iddia edilse de, bu söylenti doğru değildir. Ancak ürünlerin raf ömrünü paraben kadar uzatmayan doğal ürünlerde vardır.
Parabenin Zararları
- Deriye sürüldükten sonra, derinin alt katmanlarına abzorbe edilmesiyle, öncelikle kan dolaşımında katılarak, vücudun tüm organlarına ulaşır. Karaciğerin filtresinden geçerek, hormonal sistemi etkiler. Doğrudan östrojen üretimine girer ve bu hormonun işleyişini değiştirir. Böbrekler vahısatasıyla süzülüp, atıldığında bile, doğaya, toprağa ve suya karışmaktadır.
- Çevreye ve insana bu kadar zararı olan bu maddeyi içermeyen ürünlerde bulunmaktadır. Kullanacağınız ürünleri seçerken, içindekiler kısmını okuyarak kendi seçiminizi gerçekleştirebilirsiniz. Özellikle bebek ve çocuk ürünlerini satın alırken çok daha dikkatli olunmalıdır. Bazı ülkelerde paraben kullanımı kısıtlamaları ve yasakları getirilmiştir. Özellikle yağ dokusu ve lenf düğümlerine tutunup, buralardaki hücre bölünmelerini etkilediğinden kanser oluşumunu doğrudan etkiler.
- Ağız yoluyla alınan parabenlerin deri ile yolu vücuda girenlere göre vücuda zararı daha azdır. Kısmen mide asidi etkileşime girerek, etkisini kaybeder. Dolaşımda çok daha az kalır.
- Parabenin en büyük zararı hormonal yani endokrin sisteminedir. Hormonların reaksiyonlara girme şeklini değiştirir. Östrojen hormonunu etkileyerek, üreme problemleri ve özellikle meme kanserinin başlıca sebebi arasında gelir. Meme dokusunda bulunan yağ tabakası ve buraya yakın olan lenf bezleri parabeni tutmaya müsait olduğu için, meme tümörlerinin içeriğinde parabene rastlanmaktadır. Erkeklerde ise sperm sayısı ve kalitesini düşürerek, buna bağlı özürlü bebek doğumları, anomaliye bağlı düşüklerle karşılaşılır.
- 160 kadar kanser türünde oluşan tümörlerin biyopsisi sonucu, tümör yapılarında parabene rastlanmıştır.
- Östorojen taklitçisi olan paraben, geç girilen menapoz döneminin en önemli sebebidir.
- Toksik bir madde olması nedeniyle, bağışıklık sisteminin zamanla zayıflatıp, çökmesini sağlar. Bu durum da, kanserden başka birçok ölümcül hastalığa davetiye çıkabildiğinin göstergesidir.
- Paraben içeren güneş kremleri veya makyaj ürünleri, güneşin UVB ışınları birleşerek direkt olarak lekelere, cilt kırışıklıklarına, yaşlanmaya neden olur. DNA hasarına neden olabilecek kadar çok parabenli ürün kullanmak ise cilt kanserine sebebiyet verir.
- Vücudun zamanla geliştirdiği çeşitli alerji türlerinin sebebi parabendir. Önceki yıllarda vücudunuzun hiçbir tepki vermediği yiyecek, içecek ya da bulunduğunuz ortama, bir anda parabenin vücutta biriken reaksiyona katılmasıyla, hiç ummadığınız şekilde alerji türleri başlayabilir.
- Deri hastalıklarından dermatit, egzama, tahriş, yara ve rosa yani gül hastalığının başlıca nedenidir.
- Yaşlanma karşıtı kremlerin içinde bulunan paraben, ciltte yaşlanmayı durduracağı yerde hızlandırdığı bilinmektedir.
- Paraben içeren şampuanların kullanımı ile saçlar kuru ve son derece söz dinlemez hale gelir. Kırılgan ve şekil alması zor olan saçlar, bakımsız görünüme sebep olur.
Paraben Free
Günümüzde artık insanların tüketim konusunda alışkanlıklarını değiştirerek aldıkları ürünler paraben içerip içermediğine bakmaktadır. Paraben nedir ve parabenin zaralarını bilen kişiler ürün alırken parabensiz ürünleri seçmektedir. Aldığınız kozmetik ürün yada gıda dahil ne olursa olsun ürünün arkasında paraben free yada paraben içermez yazıyorsa bu ürünü seçebilirsiniz.
Sizlere bu yazımızda kanser ve özellikle meme kanserine neden olan paraben nedir ve paraben zararları hakkında bilgi vermeye çalıştım. Paraben içermeyen ürünler alarak bu ciddi zararlardan uzak durmanız mümkün. Paraben zararlı mı sorusun sizlere için cevaplamaya çalıştım, aklınıza takılanları yorum kısmına yazarak bizlere sorabilirsiniz.